Nghiên cứu sinh Đoàn Ngọc Thủy Tiên bảo vệ luận án tiến sĩ
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Bất bình đẳng trong sử dụng dịch vụ y tế ở người cao tuổi Việt Nam
Chuyên ngành: Kinh tế học Mã số: 9310101
Nghiên cứu sinh: Đoàn Ngọc Thủy Tiên Mã NCS: NCS39.41KTH
Người hướng dẫn: PGS.TS. Hà Quỳnh Hoa & GS. TS. Giang Thanh Long
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Với tỷ lệ và số lượng người cao tuổi (NCT) trong dân số ngày càng lớn tại Việt Nam, nhu cầu sử dụng dịch vụ y tế càng cao. Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn tồn tại bất bình đẳng (BBĐ) trong sử dụng dịch vụ y tế (DVYT) của NCT ở Việt Nam nên nghiên cứu để đưa ra bằng chứng khoa học cho thay đổi chính sách về vấn đề này là cần thiết và cấp bách. Mục tiêu của luận án là mô tả tình trạng BBĐ trong sử dụng DVYT ở NCT tại Việt Nam, phân tích các yếu tố tác động đến tình trạng trên để từ đó khuyến nghị các chính sách giải quyết BBĐ.
Bằng việc sử dụng các thước đo khác nhau về BBĐ, luận án có một số đóng góp mới về lý luận như sau:
Thứ nhất, luận án sử dụng mô hình lý thuyết truyền thống về sử dụng DVYT của Ronald Andersen & John F. Newman (2005) và bổ sung một yếu tố mới là “sự tham gia hoạt động văn hoá-xã hội” của NCT. Đây là yếu tố quan trọng, tác động trực tiếp đến sức khoẻ của NCT và tạo ra cầu về sử dụng DVYT, nhưng chưa được xem xét trong mô hình lý thuyết trên cũng như các nghiên cứu thực nghiệm trước đây.
Thứ hai, luận án đã luận giải các yếu tố tác động đến tình trạng BBĐ trong sử dụng DVYT bằng phương pháp phân rã Oaxaca-Blinder mở rộng cho mô hình phi tuyến tính. Phương pháp này lượng hoá đóng góp của từng yếu tố đến tình trạng BBĐ trong sử dụng DVYT theo ba chiều cạnh quan trọng nhất khi nghiên cứu về NCT, đó là giới tính, nơi sinh sống và tình trạng việc làm.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
Dù được phân tích theo khía cạnh nào (giới tính, nơi sinh sống hay tình trạng việc làm của NCT) thì hai yếu tố luôn được ghi nhận có tác động đáng kể, có ý nghĩa thống kê đến tình trạng BBĐ trong sử dụng DVYT của NCT là “sử dụng BHYT trong khám chữa bệnh” và “sự tham gia hoạt động văn hoá-xã hội”. Cụ thể, “sử dụng BHYT trong khám chữa bệnh” làm giảm tình trạng BBĐ trong sử dụng DVYT ở NCT. Kết quả này minh chứng cho tác động tích cực của Luật Bảo hiểm y tế năm 2018 sửa đổi bởi Luật được ban hành với mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân, giúp người dân tiếp cận và sử dụng DVYT dễ dàng hơn. Yếu tố “sự tham gia hoạt động văn hoá-xã hội” làm giảm tình trạng BBĐ trong sử dụng DVYT của NCT khi xét theo giới tính và nơi sinh sống, nhưng lại làm tăng tình trạng BBĐ khi xét theo tình trạng việc làm của NCT. Kết quả này cho thấy thúc đẩy tham gia hoạt động văn hoá-xã hội có thể góp phần làm giảm tình trạng BBĐ trong sử dụng DVYT giữa phụ nữ và nam giới cao tuổi và giữa NCT nông thôn và NCT thành thị. Cùng lúc đó, tạo việc làm cho NCT hài hòa với tham gia các hoạt động văn hoá-xã hội về mặt tần suất và số lượng hội/nhóm tham gia có thể giúp cải thiện tình trạng BBĐ trong sử dụng DVYT của họ.
---------------------------------------------
NEW CONTRIBUTIONS OF THE THESIS
Thesis topic: Inequality in the healthcare services utilization among older persons in Vietnam
Major: Economics Major code: 9310101
PhD student: Doan Ngoc Thuy Tien PhD code: NCS39.41KTH
Supervisor: Assoc. Prof. Ha Quynh Hoa & Prof. Giang Thanh Long
Training Institution: National Economics University
New contributions in terms of academics and theory
With the increasing proportion and number of older persons (OPs) in the entire population of Vietnam, the demand for healthcare services is substantially increasing. However, there are, to some extent, inequalities in the utilization of healthcare services among OPs in Vietnam. Hence, the rationale for conducting this research is crucial and urgent to provide the scientific evidence for policy amendment. The thesis’s objectives are (i) to describe the status of inequalities in the healthcare services utilization among OPs in Vietnam, (ii) to analyze factors affecting the situation above, and (iii) to propose policy recommendations to address the inequality.
By using different measures of inequalities, the thesis has some new theoretical contributions as follows:
First, the thesis applied the traditional framework of health services utilization developed by Ronald Andersen & John F. Newman (2005) and added a new factor: "participation in cultural and social activities” of OPs. This important factor directly affects OPs’ health conditions and raises demand for healthcare services, but it has not been considered in the above theoretical framework as well as previous empirical studies.
Second, the thesis has analyzed the factors affecting the inequalities in the healthcare services utilization using the extended Oaxaca-Blinder decomposition method for non-linear regressions. This method quantifies factors contributing to the inequalities in the healthcare services utilization with respect to three aspects, including gender, place of residence, and employment status.
New findings and recommendations drawn from the thesis results
Regardless of the aspect analyzed (gender, place of residence, employment status of OPs), two factors recorded as statistically significant contributions to the inequalities in the healthcare services among OPs are "use of health insurance during medical examination and treatment" and "participation in cultural and social activities". Specifically, "use of health insurance in medical examination and treatment" reduced the inequalities in the healthcare services among OPs. This result supported the positive impacts of the Law of Social Health Insurance amendment in 2018, as the Law was promulgated with the goal of universal health insurance coverage, facilitating people's access to and use of healthcare services. The factor “participation in cultural and social activities” reduced the inequalities in the healthcare services among OPs when considering gender and place of residence analyses. On the other hand, that factor increased inequalities when considering the employment status of OPs analyses. The result showed that promoting participation in cultural and social activities can reduce disparities in healthcare utilization between older males and females and between rural and urban OPs. Simultaneously, generating jobs for OPs in harmony with the participation in cultural and social activities in terms of frequencies and number of associations/groups can help improve
