Nghiên cứu sinh Nguyễn Thị Huyền Trang bảo vệ luận án Tiến sĩ
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Nghiên cứu ảnh hưởng của trách nhiệm xã hội doanh nghiệp tới điều chỉnh lợi nhuận tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Ngành đào tạo: Kế toán (Kế toán, kiểm toán và phân tích) Mã ngành: 9340301
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Huyền Trang Mã NCS: TS4248KT
Người hướng dẫn: GS.TS. Nguyễn Hữu Ánh TS. Phan Thị Thu Hiền
Cơ sở đào tạo: Đại học Kinh tế Quốc dân
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Luận án dựa trên lý thuyết chuẩn mực xã hội được phát triển theo hướng hành vi của Bicchieri (2005) để phân tích ảnh hưởng của trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) tới điều chỉnh lợi nhuận bằng cách nhấn mạnh vai trò của các chuẩn mực đạo đức và kỳ vọng xã hội trong việc điều tiết hành vi của doanh nghiệp. Luận án làm rõ khoảng trống trong nghiên cứu khi phần lớn các công trình trước đây (Trần Ngọc Mai & cộng sự, 2022; Nguyễn Vinh Khương & cộng sự, 2023; Nguyễn Tiến Thông, 2024…) mới chỉ tiếp cận mối quan hệ giữa CSR và điều chỉnh lợi nhuận một cách tuyến tính, còn khan hiếm các nghiên cứu xem xét vai trò điều tiết của các nhân tố nội bộ doanh nghiệp. Do vậy, luận án đã góp phần mở rộng khung lý thuyết bằng việc xem xét vai trò điều tiết đặc điểm của Hội đồng quản trị (HĐQT) tới mối quan hệ này dựa trên lý thuyết phụ thuộc nguồn lực và lý thuyết đại diện. Từ đó, làm phong phú hơn hiểu biết về mối quan hệ này. Hơn nữa, luận án cũng tiến hành kiểm định tính vững của mô hình thông qua phân nhóm mẫu, giúp đánh giá sự ổn định của mối quan hệ nghiên cứu trong các điều kiện và bối cảnh khác nhau – một hướng tiếp cận còn ít được quan tâm trong các nghiên cứu tại thị trường mới nổi như Việt Nam. Ngoài ra, luận án đã đi sâu phân tích các khía cạnh cụ thể của CSR thay vì chỉ sử dụng các chỉ số tổng hợp. Cách tiếp cận này góp phần làm phong phú hơn lý luận về cơ chế tác động của CSR, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu chi tiết hơn về hiệu ứng vi mô của các chiến lược CSR trong bối cảnh doanh nghiệp đang chịu áp lực cân bằng giữa lợi ích tài chính và phi tài chính.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
Từ kết quả nghiên cứu, luận án đã đưa ra một số đóng góp quan trọng về mặt thực tiễn. Cụ thể, phát hiện ảnh hưởng tiêu cực giữa CSR tới điều chỉnh lợi nhuận cho thấy việc thực hiện CSR không chỉ mang tính chất đạo đức mà còn đóng vai trò như một công cụ quản trị hiệu quả. Đồng thời, kết quả cũng gợi ý rằng các đặc điểm của HĐQT (Quy mô HĐQT, tỉ lệ nữ giới trong HĐQT, sự kiêm nhiệm của Chủ tịch HĐQT và tỉ lệ sở hữu của HĐQT) có thể làm tăng cường hiệu lực của CSR trong việc hạn chế mức độ điều chỉnh lợi nhuận. Điều này cung cấp căn cứ thực tiễn cho các nhà quản trị trong việc thiết kế cấu trúc HĐQT phù hợp nhằm tối ưu hóa tác động tích cực của CSR. Luận án cũng đưa ra hàm ý rằng doanh nghiệp nên xem CSR không chỉ là một công cụ truyền thông mà còn là cơ chế quản trị giúp nâng cao tính minh bạch, trung thực của báo cáo tài chính. Đồng thời, cơ quan quản lý cần thúc đẩy chuẩn hóa nội dung và hình thức công bố thông tin CSR, hướng tới việc thiết lập một bộ chỉ tiêu báo cáo xã hội nhất quán và bắt buộc đối với các doanh nghiệp, khuyến khích vai trò kiểm soát và điều tiết hành vi tài chính của HĐQT, từ đó nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp. Nhà đầu tư cũng có thể sử dụng thông tin CSR như một chỉ báo đạo đức hữu ích trong quá trình đánh giá rủi ro tài chính và đạo đức kinh doanh, từ đó hỗ trợ nhà đầu tư ra quyết định chính xác hơn trong lựa chọn đối tác hoặc danh mục đầu tư.
-----------------------------------------------------------------------------
NEW CONTRIBUTIONS OF THE RESEARCH
Dissertation Topic: Investigating the Impact of Corporate Social Responsibility on Earnings Management in Listed Companies on the Vietnamese Stock Market
Field of Study: Accounting (Accounting, Auditing, and Analysis)
Code: 9340301
Candidate: Nguyễn Thị Huyền Trang Candidate code:TS4248KT
Supervisor: Professor Dr. Nguyễn Hữu Ánh Dr. Phan Thị Thu Hiền
Training Institution: National Economics University
New Academic and Theoretical Contributions
This study draws on the behavioral interpretation of social norm theory developed by Bicchieri (2005) to examine the impact of corporate social responsibility (CSR) on earnings management (EM), highlighting the role of ethical norms and societal expectations in shaping corporate behavior. The research addresses an important gap in the existing literature, where the CSR–EM relationship has largely been explored through a linear lens, with limited attention to the moderating influence of internal governance mechanisms (Tran Ngọc Mai et al., 2022; Nguyen Vinh Khương et al., 2023; Nguyen Tien Thong, 2024). To advance the theoretical discourse, the study integrates board of directors (BOD) characteristics as a moderating variable, drawing on resource dependence theory and agency theory. This extension offers a more nuanced understanding of how internal governance structures can influence the effectiveness of CSR in curbing earnings manipulation. Furthermore, the study enhances methodological rigor by conducting robustness checks through subsample analyses, allowing for an assessment of the relationship’s consistency across varying contexts and economic conditions—an approach seldom applied in emerging markets such as Vietnam. Rather than relying solely on aggregate CSR indices, the analysis also disaggregates CSR into its specific dimensions. This refined approach contributes to the theoretical development of CSR’s micro-level effects and provides a deeper understanding of how different CSR components interact with managerial incentives, particularly in contexts where firms must balance financial performance with broader social commitments.
New Findings and Proposals from the Research
The dissertation finds that CSR has a statistically significant negative impact on Based on the research findings, this dissertation offers several important practical implications. Specifically, the observed negative relationship between CSR and earnings management suggests that CSR should not be perceived merely as an ethical obligation, but also as an effective governance tool. Furthermore, the results indicate that board characteristics—such as board size, the proportion of female directors, CEO duality, and board ownership—can enhance the effectiveness of CSR in constraining earnings manipulation. These findings provide actionable insights for corporate managers in designing an appropriate board structure to optimize the positive impact of CSR initiatives. The dissertation also emphasizes that CSR should not be treated solely as a means of corporate image-building, but rather as a governance mechanism that strengthens financial transparency and reporting integrity. From a regulatory perspective, the findings underscore the need to standardize CSR disclosure content and format, and to establish a consistent and mandatory set of social reporting indicators for enterprises. Moreover, encouraging the supervisory and monitoring role of the board of directors can further enhance the quality of corporate governance. For investors, CSR information can serve as a valuable ethical signal when evaluating both financial risk and the overall integrity of a firm, thereby supporting more informed decision-making in partner selection and investment portfolio management.
