Nghiên cứu sinh Phạm Ngọc Quang bảo vệ luận án tiến sĩ
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài luận án: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự trung thành của các công ty niêm yết đối với các công ty kiểm toán độc lập tại Việt Nam
Chuyên ngành: Kế toán (Kế toán, Kiểm toán và Phân tích)
Nghiên cứu sinh: Phạm Ngọc Quang
Người hướng dẫn: HD1: PGS.TS Đặng Đức Sơn HD2: TS. Phạm Thị Thủy
Những đóng góp về lý luận:
Đề tài góp phần bổ sung vào lý luận khoa học kiểm toán nói chung và kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) nói riêng tại Việt Nam. Đó là, kiểm toán BCTC được nhìn nhận theo cả góc độ kỹ thuật và dịch vụ. Cụ thể, theo góc độ kỹ thuật, kiểm toán BCTC được hiểu là hoạt động kiểm tra và đưa ra ý kiến về BCTC của doanh nghiệp (DN) do các công ty kiểm toán (CTKT) thực hiện. Còn theo góc độ dịch vụ, kiểm toán BCTC là loại hình dịch vụ giữa bên cung cấp dịch vụ (các công ty kiểm toán) và bên mua dịch vụ (các doanh nghiệp). Trong mối quan hệ dịch vụ cung cấp – mua này thì sự trung thành của các DN đối với các CTKT là yếu tố để đánh giá sự phát triển và cạnh tranh giữa các CTKT tại Việt Nam.
Trên cơ sở các nghiên cứu điển hình ngoài nước và trong nước như Baloglu (2002), Zeithaml và Bitner (2003), Đặng Đức Sơn (2011), Đoàn Thanh Nga (2011) … và kết quả nghiên cứu của tác giả, đề tài đã nhận dạng các nhân tố tác động đến sự trung thành của các doanh nghiệp niêm yết (DNNY) đối với các CTKT độc lập tại Việt Nam và tìm ra 4 nhân tố: sự hài lòng về chất lượng dịch vụ kiểm toán BCTC, lợi ích chi phí về hoạt động kinh doanh, mối quan hệ nghiệp vụ giữa DN và CTKT, và mối quan hệ cá nhân giữa DN và CTKT. Trong đó, nhân tố sự hài lòng, lợi ích chi phí về hoạt động kinh doanh và mối quan hệ nghiệp vụ giữa DN và CTKT có tác động cùng chiều đến sự trung thành, còn nhân tố mối quan hệ cá nhân giữa DN và CTKT tác động ngược chiều.
Những đóng góp về thực tiễn và đề xuất:
Đối với các công ty kiểm toán: dựa vào kết quả nghiên cứu mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến sự trung thành của các DNNY, các CTKT cần nâng cao năng lực chuyên môn và ý thức nghề nghiệp trong quá trình kiểm toán. Tuy nhiên, cần hạn chế mối quan hệ nếu trở nên thân thiết ở mức độ cá nhân. Một điểm nữa hết sức quan trọng được các DN đánh giá cao là ngoài việc kiểm toán BCTC, thì các CTKT phải mang lại giá trị gia tăng cho DN (Ví dụ như tư vấn về hệ thống kế toán, về hệ thống kiểm soát và quản lý). Điểm cuối cùng mà các CTKT cũng cần lưu ý đó là sự hài lòng của DN về chất lượng dịch vụ kiểm toán. Các DN đánh giá cao về các khía cạnh của dịch vụ kiểm toán bao gồm sự tin cậy đối với CTKT, sự sẵn lòng và quan tâm của CTKT đối với DN.
Đối với các cấp quản lý như Bộ Tài chính và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam, với mục tiêu xây dựng môi trường cạnh tranh và phát triển bền vững trong lĩnh vực kiểm toán, cần phổ biến và tuyên truyền cho các CTKT nhận thức được tầm quan trọng của các yếu tố mà các DN sử dụng dịch vụ kiểm toán quan tâm (qua kết quả nghiên cứu), hạn chế việc cạnh tranh không lành mạnh bằng giá phí như hiện nay.
RESEARCH CONTRIBUTIONS
Title: Factors affecting listed companies loyalty toward audit firms in Vietnam
Specialty: Accounting (accounting, auditing and analysis)
Nghiên cứu sinh: Pham Ngoc Quang
Người hướng dẫn: Associate Prof. Dang Duc Son DH2: Dr. Pham Thi Thuy
Theoretical contributions
The research contributes to the theory of auditing in general and audit of financial statements in particular. Accordingly, financial statements audit is viewed both in technical and service aspects. Specifically, from a technical perspective, financial statements audit is understood to be the activity of examining and giving opinions on financial statements of listed companies performed by auditing firms. As far as service is concerned, financial statements audit is a service between the service provider (the auditing firm) and the service buyer (the business). In this service-buy relationship, the loyalty of the business to the auditing firms is a factor to evaluate the development and competition among auditing firms in Vietnam.
On the basis of domestic and foreign case studies such as Baloglu (2002), Zeithaml and Bitner (2003), Dang Duc Son (2011), Thanh Nga (2011) ... and the authors research findings. The study have identified the factors that influence the loyalty of listed companies toward audit firms in Vietnam and find four factors: satisfaction in the quality of financial reporting services, benefits – costs on performance, business relationships between companies and audit firms, and personal relationships between companies and audit firms. Of which, the factors of satisfaction, benefits - costs and business relationships between companies and audit firms have the positive effect on the loyalty, while the personal relationship between companies and audit firms has the negative effects.
Practical contributions and suggestions
For auditing firms: based on the results of research on the impact of factors on the loyalty of listed companies, the audit firms need to improve their professional competencies and professional behavior. It is necessary to limit the relationship with the companies if it becomes intimate on a personal level. Another very important point is that businesses appreciate value added during audit works (such as accounting system consultancy, control system and management). The final point that the audit firms also needs to note is the satisfaction of the business audit services quality. The businesses value the aspects of audit services that include the reliability, the responsiveness and the empathy the audit firms.
For authorities levels such as the Ministry of Finance and the Vietnam Association of Certified Public Accountants, with a view to creating a competitive environment and sustainable development in the auditing sector, they should help the audit firms understanding the importance of the factors that listed companies value the audit services (through research results) and should restrict fee competition among audit firms.
